Łukasz Oleśniewicz 
Środki smarne są bardzo istotną kwestią w przemyśle, a ich stosowanie przynosi szereg korzyści. Warto pamiętać, by olej do centralnego smarowania oraz środki smarne wykorzystywane w smarownicach automatycznych czy ręcznych były dopasowane do specyficznych warunków pracy w konkretnym przedsiębiorstwie. Jak wybrać właściwe oleje i smary? Jakie są rodzaje środków smarnych? Na co zwrócić uwagę? Zapraszamy do lektury.
Środki smarne – klasyfikacja
Nic tak dobrze nie poprawia efektywności i wpływa na redukcję kosztów, jak wysokiej jakości środki smarne, które zwiększają bezpieczeństwo wszelkich maszyn i urządzeń przemysłowych. Klasyfikację środków smarnych definiuje norma ISO 8681, a jej dodatkowe uszczegółowienie stanowi standard ISO 6743. Przepisy te dzielą przemysłowe środki smarne na 18 grup, z których każda jest oznaczona odpowiednim kodem literowym. Są to m.in. grupa A (środki smarne do układów smarowania przelotowego), grupa C (oleje i smary przekładniowe), grupa F (smary do łożysk, wrzecion i sprzęgieł współpracujących), grupa M (środki stosowane podczas obróbki metali), grupa T (środki smarne do turbin). Są to i oleje i smary, a wybór właściwego produktu zależny jest od kilku czynników.
Oleje przemysłowe – rodzaje
Stosowane w przemyśle na szeroką skalę oleje można podzielić ze względu na różne parametry. Najczęściej spotykana klasyfikacja dotyczy ich zastosowania. Można wymienić m.in. oleje przekładniowe (przekładnie pracujące w skrajnie trudnych warunkach), maszynowe (szczególnie obciążone elementy urządzeń przemysłowych), turbinowe (chłodzenie różnych rodzajów turbin), konserwacyjne (ochrona podczas wzmożonej wilgotności), hydrauliczne (układy hamulcowe), do hartowania (obróbka cieplna elementów z żeliwa i stali), czy do obróbki plastycznej (kucie na zimno).
Smary techniczne – rodzaje
Smary przemysłowe zawierają szereg zagęszczaczy i dodatków uszlachetniających, które odróżniają je od olejów. Dodatkowo oleje, w przeciwieństwie do smarów, oprócz funkcji smarowania elementów mają je też chłodzić i czyścić. Smar z kolei zawsze znajduje się w danym miejscu, w którym został zaaplikowany i najczęściej wykorzystywany jest wszędzie tam, gdzie zbyt częste uzupełnianie środków smarnych nie jest możliwe poprzez utrudniony dostęp lub jest to po prostu nieopłacalne. Można wyróżnić następujące smary techniczne: smar silikonowy (dopuszczenie do kontaktu z żywnością), miedziowy (odporność na wysokie temperatury), grafitowy (odporność na działanie czynników atmosferycznych), litowy (smar do łożysk), bentonitowy, molibdenowy (duże obciążenia).
Wybór środka smarnego – co wziąć pod uwagę?
Olej, czy smar do centralnego smarowania należy zawsze wybierać zgodnie ze wskazaniami producenta danej maszyny oraz jej warunków pracy – specyficznych wymagań konkretnego przemysłu, podstawowych parametrów, czy obciążenia. Inaczej sytuacja będzie wyglądała w przypadku maszyn rolniczych, gdzie konieczna jest dbałość o bezpieczeństwo środowiska i stosowanie biodegradowalnych środków smarnych, a inaczej gdy obiektem jest maszyna z branży spożywczej i należy wykorzystać smary dopuszczone do kontaktu z żywnością.
By uniknąć błędu warto jest skorzystać z pomocy doświadczonych firm, jak np. Deforin gdyż zdarzyć się może, że same zalecenia producenta będą zbyt ogólne. Deforin nie tylko dzięki wieloletniemu doświadczeniu pomoże dobrać środki smarne do odpowiedniej maszyny, ale także przedstawi dodatkowe rozwiązania, wśród których może się znaleźć np. sprawdzona chemia techniczna.
