Pasteryzacja i sterylizacja żywności – metody utrwalania żywności w przemyśle.

Każdy produkt spożywczy, który możemy nabyć podczas codziennych zakupów ma określony termin do spożycia. Producenci żywności na opakowaniach produktu umieszczają informację o sposobie przedłużenia jego przydatności. Sposobów tych jest kilka, a do najpopularniejszych należą sterylizacja oraz pasteryzacja żywności. Procesy te mają zapobiec rozwojowi w żywności niekorzystnej flory bakteryjnej.

Czym jest proces pasteryzacji i sterylizacji żywności?
Pasteryzacja żywności w przemyśle – Autoklaw przemysłowy
Jak działają autoklawy przemysłowe?

1. Czym jest proces pasteryzacji i sterylizacji żywności?

Rozwijające się w żywności bakterie powodują jej przyspieszone psucie. Produkt zmienia swój kolor oraz smak i zapach, a konsekwencjami jego spożycia mogą być problemy żołądkowe oraz inne dolegliwości. W celu wyeliminowania bakterii z produktów spożywczych, producenci stosują pasteryzację oraz sterylizację żywności.

Pasteryzacja to jeden ze sposobów na przedłużenie terminu przydatności żywności poprzez wyeliminowanie mikroorganizmów odżywczych oraz enzymów. Co istotne, nie wpływa ona na smak, ani zapach pasteryzowanych produktów. Proces ten odbywa się w temperaturze od 70 do 95 stopni Celsjusza i trwa od kilku do kilkunastu minut. Chociaż jest to metoda niezwykle skuteczna, ma ona jedną wadę. Mianowicie przez zastosowanie wysokiej temperatury produkt pozbawiony jest niektórych witamin.

Najczęściej pasteryzowanymi produktami są:

Mleko,
Soki i napoje,
Alkohol,
Przetwory warzywne (np. ogórki kiszone),
Przetwory owocowe (np. dżemy),
Przetwory mięsne,

Metoda sterylizacji jest podobna do pasteryzacji. Odbywa się jednak w temperaturze powyżej 100 stopni Celsjusza i trwa o wiele krócej, bo na uzyskanie pożądanego efektu, wystarczy zaledwie kilka sekund. W jej wyniku termin przydatności zostaje znacznie wydłużony, produkt pozbawiany jest wszelkich mikroorganizmów odżywczych, ale traci również sporą ilość witamin i soli mineralnych. Jedną z najbardziej znanych metod sterylizacji jest stosowana do utrwalania mleka metoda UHT.

2. Pasteryzacja żywności w przemyśle – Autoklaw przemysłowy

W przemyśle spożywczym, gdzie mamy do czynienia z produkcją żywności na dużą skalę wykorzystuje się specjalne maszyny, tak zwane autoklawy. Autoklaw przemysłowy
jest urządzeniem przypominającym hermetyczny zbiornik. W jego wnętrzu dochodzi do procesu pasteryzacji. Drobnoustroje chorobotwórcze, a także mikroorganizmy i enzymy są eliminowane, przy czym produkt zachowuje wszelkie walory smakowe oraz wartości odżywcze.

To sprawia, że autoklawy są chętnie stosowane przez producentów, ale także doceniane przez osoby praktykujące zdrowy tryb życia.

3. Jak działają autoklawy przemysłowe?

Autoklaw przemysłowy stosuje się do gotowania ciśnieniowego oraz pasteryzowania i sterylizacji żywności. Dzięki temu, że ciśnienie wewnątrz jest podwyższone, woda nie paruje, lecz utrzymuje wysoką temperaturę, nawet powyżej stu stopni Celsjusza.

Sama budowa urządzenia, sprawia, że autoklaw jest bezpieczny w użytkowaniu. Zbiornik jest niezwykle wytrzymały i odporny na ciśnienie oraz wysoką temperaturę, te natomiast możemy obserwować i kontrolować dzięki specjalnym wskaźnikom.

Autoklawy charakteryzują się jednak znacznym zużyciem energii, w związku z czym powinniśmy dopilnować optymalizacji procesów pasteryzacji oraz sterylizacji. Dla najlepszej wydajności warto indywidualnie ustalić czas i temperaturę procesu, biorąc pod uwagę tempo przenikania ciepła do danej receptury.